Als wetenschappelijk opgeleid psycholoog, heb ik me nooit goed gevoeld bij het DSM classificatiesysteem. Waarom? Dat kon ik lange tijd niet anders onderbouwen dan met ‘me er niet goed bij voelen’ en dat wordt binnen de wetenschap niet gerespecteerd. Het moet om de feiten gaan. Wetenschap en psychologie, de studie van mensen, hun gedrag en geest, staan volgens mij op gespannen voet en datzelfde geldt voor DSM systeem.
Cliënten zitten er vaak niet op te wachten om een label te krijgen, maar willen ze de behandeling door de ziektekostenverzekering vergoed krijgen dan is een diagnose noodzakelijk. Er zijn echter ook cliënten die juist opgelucht zijn als ze na een jarenlange zoektocht eindelijk een diagnose krijgen. Hoe helpend is een diagnose nou echt?
DSM staat voor “Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders”. Het eerste DSM handboek is in de beginjaren vijftig geschreven omdat wereldwijd elke universiteit een eigen manier had om psychische stoornissen te beschrijven. De naam is erg misleidend. Het gaat niet over individuele diagnostiek, maar om classificaties waarbinnen alle mogelijke klachten en kenmerken beschreven worden. En het gaat ook niet over statistisch bewezen ziektebeelden, maar om overeenstemming tussen de vele betrokken deskundigen die niet altijd onafhankelijk van de farmaceutische industrie blijken te zijn. Hoe zit het dan met de betrouwbaarheid?
In de praktijk blijkt dat de diagnoses onderling vaak niet onderscheidend genoeg zijn. Bij de verschillende classificaties overlappen de symptomen, met o.a. als gevolg dat er regelmatig een verkeerde diagnose gesteld wordt of dat er niet één maar meerdere diagnosen tegelijkertijd gesteld worden. En dat laatste is in het voordeel van de behandelaren, omdat de zorgverzekeraars een Diagnose Behandelcombinatie systeem hanteren waarbij de vergoeding hoger wordt naarmate er meer diagnoses gesteld worden. Bovendien geeft de classificatie op zichzelf geen antwoord op de vraag welke behandeling passend is. In de loop der jaren zijn aan de verschillende classificaties protocollen en zelfs medicatie-adviezen gekoppeld. De cliënt met psychische problemen wordt gezien als patiënt vanuit een medisch model. Waar blijft het belang van de individuele, unieke cliënt?
De 3 hierboven gestelde vragen hebben er bij mij toe geleid dat ik ‘client based’ ben gaan werken. Door ZZPer te worden heb ik tijd en ruimte gecreëerd om er echt te kunnen zijn voor jou. In therapie gaan is samen op avontuur gaan. Samen schrijven we jouw verhaal. Ik zorg voor een veilige omgeving waarin jij openheid kan geven over je klachten, kwaliteiten, (opvoed)achtergrond en ervaringen; kortom een inkijkje geeft in je leven. Ik luister aandachtig en oordeelloos, op zoek naar verbanden en mogelijkheden om aan te sluiten bij jouw behoeften. En ‘spiegel’ je op respectvolle wijze, laat je ervaren hoe dat voelt zodat je meer bewustwording ontwikkelt en uiteindelijk kan gaan vertrouwen op je eigen wijsheid en kompas. Dat is nu net het mooie aan mensen: iedereen is uniek en jezelf ontwikkelen tot wie je ten diepste bent, kan alleen op jouw eigen wijze. Alle antwoorden liggen in jezelf, niet in een classificatie of diagnose.